![]() |
Trả hóa đơn băng cách chạm điện thoại là trải nghiệm thanh toán không tiền mặt mới xuất hiện tại Việt Nam. |
Thanh toán không tiền mặt - mục tiêu gần mà xa
Bà nội trợ đi chợ mua thịt, cá, rau, dưa và trả bằng tiền mặt. Nhân viên văn phòng nhận lương qua thẻ nhưng sau đó vẫn rút tiền mặt để tiêu. Những hình ảnh này không mấy xa lạ trong bức tranh thanh toán ở Việt Nam, kể cả ở thành thị.
Một khảo sát mới đây của World Bank cho biết, 65% người lớn gửi, nhận tiền ngoài hệ thống chính thức hoặc trả tiền học phí, tiền hóa đơn bằng tiền mặt. Không ngạc nhiên khi Việt Nam đi sau nhiều nước về giao dịch điện tử. Cũng theo thống kê của World Bank, số lượng giao dịch phi tiền mặt trên bình quân đầu người của Việt Nam là 4,9, thấp hơn nhiều so với các láng giềng như Thái Lan (59,7), Malaysia (89), hay Trung Quốc (26,1).
Những số liệu nêu trên dường như chưa tương xứng với mục tiêu của Thủ tướng trong việc đưa tỷ trọng tiền mặt trên tổng phương tiện thanh toán về dưới 10% trước 2020, tức chưa đầy 3 năm tới. Nhiều chuyên gia nhận xét, thị trường chờ đợi những cú hích mang tính đột phá để giúp đẩy nhanh lộ trình. Hồi năm ngoái, một cú hích tầm cỡ đã dần lộ diện.
'Ví tiền' ẩn trong chiếc điện thoại
"Chạm là thanh toán", "thanh toán bằng smartphone", "mobile payment", khi đại gia sản xuất điện thoại Samsung bắt đầu giới thiệu những khái niệm này vào cách đây ít tháng, không ít người tiêu dùng nửa ngờ, nửa tin. Giới am hiểu công nghệ và dân ghiền phim từng đọc, xem về thanh toán điện thoại, nhưng là chuyện ở đâu đó như Hàn Quốc, Nhật Bản, châu Âu. Trong bối cảnh thẻ tín dụng cũng chưa quá phổ biến, việc một công nghệ ngang tầm thế giới xuất hiện tại Việt Nam khiến dư luận tò mò.
Không lâu sau quá trình thử nghiệm kéo dài ít tháng, Samsung chính thức đem đến câu trả lời khi ra mắt phương thức thanh toán qua di động vào ngày 29/9. Ngay lập tức, nó trở thành một trong những từ khóa được tìm kiếm nhiều nhất tháng 9 và tháng 10 ở Việt Nam theo thống kê của Google Trend, với những câu hỏi như "Samsung Pay là gì", "cách sử dụng Samsung Pay".
Sự hào hứng của giới công nghệ lẫn người tiêu dùng được nhà sản xuất đo đếm cụ thể bằng con số. Chỉ trong vòng một tháng kể từ khi ra mắt, dịch vụ đã có 100.000 người dùng đăng ký, 50.000 thẻ được đăng ký và 50.000 giao dịch được thực hiện.
"Phản ứng của thị trường rất tốt, là tín hiệu cho thấy phương thức sẽ còn phủ rộng hơn trong thời gian sắp tới", đại diện Samsung Pay Việt Nam cho biết.
Dù vậy, ít ai biết rằng để đi đến kết quả này, nhà cung cấp đã trải qua một quá trình dài với nhiều lúng túng và mò mẫm. Trước đó, thanh toán di động gần như chưa bao giờ xuất hiện ở Việt Nam. Là người tiên phong, đơn vị này cho biết họ như "vừa đi vừa dò đường".
![]() |
Các thị trường (màu đỏ) đã được triển khai ứng dụng Samsung Pay. |
Hành trình mở đường vào Việt Nam
Sau khi xuất hiện tại Hàn Quốc vào tháng 8/2015 và được người tiêu dùng tại đây hào hứng đón nhận, Samsung đã đưa ứng dụng đến hàng loạt nước khác từ Mỹ, Trung Quốc, Singapore, Thụy Điển... Tổng cộng hãng triển khai ở 19 quốc gia và vùng lãnh thổ trong vòng hai năm, gần nhất là Việt Nam.
"Việt Nam mới chỉ có quy định cụ thể về việc xin cấp phép đối với các trung gian thanh toán, còn quy định pháp lý cho những nền tảng ứng dụng thanh toán chưa đầy đủ và rõ ràng. Do vậy, ngay tại cơ quan quản lý Nhà nước cũng có thể có nhiều định nghĩa về dịch vụ theo những cách hiểu khác nhau, dẫn đến việc dẫn chiếu và áp dụng không chính xác các quy chế quản lý", ông Nguyễn Quang Hiền Huy - Phó Tổng giám đốc, Giám đốc điều hành ngành hàng Thiết bị di động, Công ty Điện tử Samsung Vina đại diện Samsung Pay Việt Nam khẳng định.
Không chỉ nhà quản lý, các ngân hàng dù rất háo hức trước cơ hội hợp tác mới nhưng cũng chưa biết nên bắt đầu từ đâu để có thể tích hợp chiếc thẻ của khách vào trong điện thoại.
Cùng với các đối tác, Samsung Pay đã gỡ dần từng nút thắt một dựa trên kinh nghiệm triển khai ở những nước khác. Về xây dựng cơ sở hạ tầng, nửa cuối năm 2016, Samsung phối hợp cùng với Công ty Cổ phần Thanh Toán Quốc Gia Việt Nam (Napas) xây dựng và phát triển hệ thống số hóa thẻ (tokenization).
Sau 6 tháng phát triển, Napas đã hoàn thiện hệ thống vào tháng 12/2016. Đây đánh dấu một bước quan trọng đầu tiên trong việc hoàn thiện hạ tầng. Sau khâu này, từ đầu năm 2017 Samsung bắt đầu có thể phối hợp với các ngân hàng phát hành thẻ để kết nối hệ thống với Samsung Pay. Đến khi chính thức giới thiệu, đã có 7 ngân hàng lớn tham gia hệ sinh thái gồm Vietcombank, VietinBank, Sacombank, BIDV, Shinhan Bank, Citi Bank, AB Bank. "Chúng tôi đang làm việc để con số này tăng lên trong thời gian tới", đại diện hãng nói thêm.
![]() |
Ông Nguyễn Quang Hiền Huy, Phó Tổng giám đốc, Giám đốc điều hành ngành hàng Thiết bị di động, Công ty Điện tử Samsung Vina đại diện Samsung Pay Việt Nam. Ảnh: Giang Huy |
"Xã hội không tiền mặt đã đến rất gần"
"Tôi vẫn nhớ lần đầu tiên khi có khách hàng đòi chạm điện thoại vào máy quẹt thẻ để thanh toán. Khách hàng không nhịn được cười vì mình ngơ ngác không hiểu gì", anh Nguyễn Thanh Liêm, chủ một hàng tạp hóa ở Dịch Vọng Hậu, Cầu Giấy, Hà Nội kể lại lần đầu biết đến ứng dụng cách đây không lâu. Sau lần đầu tiên đó, anh bắt đầu thấy ngày càng nhiều người sử dụng smartphone khi trả hóa đơn.
Còn với chị Đào Huyền, một nhân viên văn phòng, chạm điện thoại để thanh toán mang đến một trải nghiệm hoàn toàn mới. "Cực kỳ thú vị", chị Huyền nói. "Sau khi tích hợp vào điện thoại, tôi mạnh dạn cất hết thẻ ở nhà cho an toàn. Nhiều khi đi cà phê với bạn bè, tôi chỉ mang theo cái điện thoại nhưng vẫn yên tâm", chị nói tiếp.
Theo giới chuyên gia, lợi thế khiến phương thức này được đón nhận nhanh chóng nhờ sự tiện lợi, phổ biến. Ở đâu có máy quẹt thẻ chấp nhận thẻ tín dụng, ở đó có thể dùng Samsung Pay. "Samsung Pay cho phép thanh toán trên cả 2 loại máy quẹt thẻ NFC và MST, đặc biệt phù hợp với hạ tầng thanh toán thẻ ở Việt Nam với 98% máy quẹt thẻ sử dụng công nghệ từ tính MST. Các cửa hàng không cần trang bị thêm bất cứ phương tiện gì mà khách hàng vẫn thanh toán được", đại diện công ty giải thích.
"Một xã hội phi tiền mặt đã đến rất gần", tỷ phú thương mại điện tử Jack Ma đã phát biểu như thế tại Diễn đàn Thương mại điện tử diễn ra tuần vừa rồi. Với những người mở đường cho thanh toán di động ở Việt Nam, họ có nhiều cơ sở để tin tưởng. Theo báo cáo của tổ chức Visa mới đây, có 9 trên 10 người tiêu dùng sẵn sàng thử các phương thức thanh toán mới. 88% cho biết có thể sẽ sử dụng smartphone để thanh toán. 83% người tiêu dùng Việt cho biết sẽ chọn thanh toán không tiếp xúc (nếu có) thay cho tiền mặt.
"Không lâu nữa, chỉ trong vòng vài năm tới chiếc điện thoại thông minh sẽ là công cụ hỗ trợ tích cực người dùng Việt Nam tiếp cận các giải pháp thanh toán không dùng tiền mặt", ông Nguyễn Quang Hiền Huy nhận định.
Thanh Bình
Giám đốc Samsung Pay toàn cầu lạc quan vào lộ trình tiến tới xã hội không tiền mặt ở Việt Nam.
Chủ tịch Alibaba đã gặp Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, tham dự VEPF 2017 và giao lưu với 3.000 sinh viên.
Xây dựng niềm tin của người tiêu dùng với thanh toán điện tử là yếu tố quan trọng cho sự thành công của AliPay và Alibaba.
Diễn đàn Thanh toán điện tử Việt Nam 2017
8:00 Thứ hai, ngày 6/11/2017
Khách sạn JW Marriott Hanoi, Số 8 Đỗ Đức Dục, Mễ Trì, Nam Từ Liêm, Hà Nội
Cơ quan chỉ đạo : Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
Thưc hiện : Báo điện tử VnExpress Công ty Napas
Liên hệ: Trần Thị Thu Phương (024) 7300 8899 (máy lẻ: 4839) phuongttt4@fpt.com.vn
Ông Vương Đình Huệ
Phó Thủ tướng
Ông Vương Đình Huệ sinh năm 1957, quê xã Nghi Xuân (Nghi Lộc, Nghệ An), là giáo sư và tiến sĩ kinh tế. Trước khi trở thành Phó thủ tướng, ông Huệ từng làm Phó hiệu trưởng Học viện Tài chính, Tổng Kiểm toán Nhà nước, Bộ trưởng Tài chính, Trưởng Ban kinh tế Trung ương.
Ông Trương Gia Bình
Chủ tịch Tập đoàn FPT
Ông Trương Gia Bình là người đồng sáng lập Tập đoàn FPT, doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực phần mềm, dịch vụ công nghệ thông tin với doanh thu năm 2015 đạt gần 2 tỷ USD. FPT cũng đang góp phần vào quá trình phát triển thanh toán điện tử tại Việt Nam với sàn thương mại điện tử Sendo, là đơn vị triển khai nâng cấp hệ thống ứng dụng ngành thuế, hải quan cho Bộ Tài chính, hệ thống thông tin dữ liệu cho các Sở Kế hoạch & Đầu tư.
Diễn đàn thanh toán điện tử Việt Nam (VEPF) là diễn đàn chuyên ngành uy tín được tổ chức thường niên mà tại đó các bên tham gia có thể cùng nhau thảo luận, thống nhất các giải pháp nhằm thúc đẩy thanh toán điện tử/thanh toán không dùng tiền mặt cho toàn thị trường. Đây cũng là diễn đàn chung để cập nhật xu hướng mới về thanh toán điện tử trên thế giới và gợi ý cho thị trường Việt Nam.
Diễn đàn được tổ chức đầu tiên ngày 16/12/2015 tại Hà Nội, được tổ chức bởi Báo điện tử VnExpress và sự phối hợp thực hiện của Công ty Cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (Napas), dưới sự chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước.
8:00 Thứ hai, ngày 6/11/2017
Khách sạn JW Marriott Hanoi, Số 8 Đỗ Đức Dục, Mễ Trì, Nam Từ Liêm, Hà Nội
Vietnam E-Payment Forum (VEPF) is an annual reputable forum where participants can discuss and agree on solutions to promote electronic payment/non-cash payment for the whole market. This is also a forum for updating new trends in worldwide electronic payment and making suggestions for Vietnamese market.
The forum was held for the first time on 16 th of December, 2015 in Hanoi by VnExpress and State Bank of Vietnam, in coordination with the National Payment Corporation of Vietnam (Napas).
6th of November, 2017
JW Marriot Hanoi Hotel, 8 Do Duc Duc, South Tu Liem, Hanoi